Het huidige conflict in de regionale staat Amhara tussen het federale leger en de ordetroepen enerzijds en de Fano anderzijds komt voort uit verschillende grieven, waaronder een gebrek aan legitimiteit van de federale en regionale autoriteiten, het COHA dat een einde maakte aan de oorlog in Tigray en waarbij Amhara niet betrokken werd, en de beslissing om de regionale paramilitaire ASF te ontbinden.
De ontbinding van de ASF – onderdeel van een landelijke, zij het ongelijkmatig geïmplementeerde, reorganisatie van regionale strijdkrachten – in april 2023 lokt gewapend verzet uit in Amhara. Veel ASF-soldaten weigeren het bevel op te volgen en sluiten zich aan bij de Fanomilities. Na maanden van spanning en sporadische botsingen breken in grote delen van de regio vanaf begin augustus 2023 hevige gevechten uit, waarbij Fanomilities erin slagen een aantal steden tijdelijk te bezetten. Op vraag van de toenmalige regionale president zet de ENDF een groot aantal troepen in om de Fano te bekampen en de controle over de steden te heroveren. Daags nadien roept de federale regering de noodtoestand uit in de regio, en hertekent ze het regionale kabinet.
Begin oktober 2023 meldt het regionale bestuur dat onder de verbeterde veiligheid de avondklok die sinds augustus 2023 van kracht is, wordt versoepeld. Toch komen in de daaropvolgende drie maanden berichten naar buiten over nieuwe confrontaties in verschillende dorpen en steden. Ondanks de aanhoudende gevechten zijn er aanwijzingen dat de Fano-opstand afneemt en de regering de stabiliteit in de grote steden en dorpen in de regio weet te herstellen. Op 2 februari 2024 verlengt het Ethiopische parlement de noodtoestand met vier maanden.
Amhara kent een complex veiligheidslandschap. Statelijke gewapende groepen die in de regio actief zijn en betrokken zijn bij confrontaties zijn onder meer de ENDF, de federale politie, de regionale politie, de lokale aan de staat gebonden Amharamilities en de Amhara Anti-Riot Force. De niet-statelijke gewapende groepen die in de regio opereren zijn voornamelijk gedecentraliseerde entiteiten die de overkoepelende term Fano gebruiken.
De opstandelingen betwisten de federale en regionale controle in een groot deel van de regionale staat. De gewapende confrontaties vinden plaats over de hele regio, al concentreert het geweld zich voornamelijk in het centrale gedeelte, alsook in het oosten en zuiden van de regio Amhara. Fanomilities nemen de controle over in verschillende plattelandsgebieden van waaruit ze een guerrillacampagne van hit-and-run-aanvallen lanceren. Het merendeel van de gevechten tussen de Fanomilities en federale troepen vindt in en rond grote stedelijke centra plaats.
Voor de periode van 1 november 2022 tot en met 31 januari 2024 codeert ACLED 635 incidenten in Amhara met 1.973 dodelijke slachtoffers tot gevolg.
ACLED noteert gewelddaden waarbij burgers het enige doelwit vormen onder de noemer civilian targeting. Voor de onderzoeksperiode beschouwt ACLED 139 incidenten als civilian targeting. Bij deze incidenten vallen 609 dodelijke slachtoffers. Mensenrechtenorganisaties beschuldigen de autoriteiten van buitengerechtelijke executies en massamoorden op burgers, onder andere tijdens huiszoekingen en door luchtaanvallen en beschietingen, alsook van massale willekeurige detenties.
Het geweld in de regio piekt in augustus 2023 en blijft in de daaropvolgende maanden op een hoog niveau. Ongeveer drie vierde van het door ACLED opgetekende geweld in Amhara betreft gevechten tussen twee gewapende partijen, in het bijzonder tussen de Fanomilities en de ENDF. Ongeveer een vijfde van het totale aantal door ACLED geregistreerde geweld betreft violence against civilians: het betreft voornamelijk aanvallen op burgers, maar ook in mindere mate seksueel geweld, ontvoeringen en gedwongen verdwijningen. Tot slot beschouwt ACLED iets minder dan een tiende van het aantal geweldsincidenten als explosions/remote violence.
Het geweld veroorzaakt ontheemding onder de burgerbevolking. IOM geeft aan dat het geen beoordeling kan maken inzake het aantal ontheemden voor grote delen van de regio door de onveiligheid op het terrein die veldbezoeken onmogelijk maken.
Sinds mei 2023, en in toenemende mate vanaf juli 2023, plegen Fanomilitanten aanvallen op lokale functionarissen. Die laatsten verlaten daarop de regio, waardoor op verschillende locaties een bestuurs- en veiligheidsvacuüm ontstaat. Ook de onderwijssector en gezondheidszorg in de regio zijn zwaar getroffen. Amhara kent daarnaast hoge ondervoedingscijfers, vooral in de door droogte getroffen gebieden. Aanhoudende gevechten in het grootste deel van de regio en het trage herstel van de gevolgen van de Tigray-oorlog verergeren de humanitaire situatie in de regio. Naar verwachting zullen ten minste 3,9 miljoen mensen in Amhara, iets meer dan 10 % van de totale bevolking van de regio, in 2024 kritieke voedseltekorten kennen. Beperkingen van de bewegingsvrijheid sinds de invoering van de noodtoestand verergeren de bestaande economische ellende en ontwrichten essentiële openbare en particuliere diensten. Het vervoer van en naar de regio is sinds begin augustus 2023 ernstig beperkt, ook voor humanitaire hulpverleners. De maandenlange internet black-out heeft verstrekkende gevolgen voor de werking van banken en humanitaire organisaties, maar vooral voor de inwoners van de regio.
Beleid
Het beleid dat de commissaris-generaal voert, is gestoeld op een grondige analyse van nauwkeurige en actuele informatie over de algemene situatie in het land van oorsprong. Die informatie wordt op professionele manier verzameld uit verschillende objectieve bronnen, waaronder het EUAA, het UNHCR, relevante internationale mensenrechtenorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Bij het bepalen van zijn beleid baseert de commissaris-generaal zich derhalve niet alleen op de op deze website gepubliceerde COI Focussen opgesteld door Cedoca, dewelke slechts één aspect van de algemene situatie in het land van herkomst behandelen.
Uit het gegeven dat een COI Focus gedateerd zou zijn, kan bijgevolg niet worden afgeleid dat het beleid dat de commissaris-generaal voert niet langer actueel zou zijn.
Bij het beoordelen van een asielaanvraag houdt de commissaris-generaal niet alleen rekening met de feitelijke situatie zoals zij zich voordoet in het land van oorsprong op het ogenblik van zijn beslissing, maar ook met de individuele situatie en persoonlijke omstandigheden van de asielzoeker. Elke asielaanvraag wordt individueel onderzocht. Een asielzoeker moet op een voldoende concrete manier aantonen dat hij een gegronde vrees voor vervolging of een persoonlijk risico op ernstige schade loopt. Hij kan dus niet louter verwijzen naar de algemene omstandigheden in zijn land, maar moet ook concrete, geloofwaardige en op zijn persoon betrokken feiten aanbrengen.
Voor dit land is geen beleidsnota beschikbaar op de website.